Şizofreni...

CAN YÜCEL - BOŞ VER BE YAŞI BAŞI

Şair

Geceleri uyuyamıyorum çoğu zaman,

Yaşam acı veriyor,

Şiir yazıp kelimelerle oynuyorum o zaman,

Kötüsüyle ve iyisiyle,

Kurumuşuyla ve dolgunuyla,

Açılıyorum onların parıltılı denizinde.

Uzakta, palmiyeli adalar yükseliyor maviden,

Mis kokulu rüzgar esiyor sahilde,

Ve bir çocuk oynuyor renkli kabuklarla,

Yeşil kristalde kar beyazı bir kadın yüzmekte.

Denize yağan renk sağanağı

Ruhumun üstüne de yağmakta;

Şehvetle akıyor, matem içinde donuyor,

Dans edip koşuyor, kaybolup duruyor,

Sade elbiseler giyinip kelimelerden,

Sürekli ton, şekil ve yüz değiştiriyor,

Çok eski görünüyor ve yine de geçmişle dolu.

Çoğu ise anlamıyor bunu,

Düşlerimi deliliğe yorup beni yitik görüyorlar,

Tüccarlar, redaktörler, profesörler beni gözlüyorlar –

Fakat diğerleri, çocuklar ve kadınlar,

Herşeyi bilip seviyorlar beni, onları sevdiğim gibi,

Çünkü onlar da bu resimli dünyadaki kaosu görüyor,

Çünkü onlara da tanrıça peçesini ödünç veriyor.

Hermann Hesse 

Sadece Ölüm

 Issız mezarlıklar var,

sessiz kemiklerle dolu mezarlar,

yürek bir tünelden geçmek zorunda,

karanlık, karanlık, karanlık,

bir geminin batışı gibi ölüyoruz içimizden,

boğuluyoruz sanki yüreğimizde,

sanki sıyrılarak derimizden düşüyoruz ruhumuza.

Ceset var,

yağdan ayaklar, soğuk mezar taşı,

ölüm var kemiklerde,

saf bir ses gibi,

köpeksiz bir havlama gibi,

duyuluyor bazı çanlardan, bazı mezarlardan,

şişerek gözyaşı ya da yağmur gibi ıslaklıkta.

Yalnızken, görüyorum ara sıra

yelkenli tabutları

solgun ölülerle hafif çapaları,

ölü zülüflü kadınları,

melekler gibi beyaz somuncuları,

noterlerle evli düşünceli kızları,

ölülerin dikey ırmaklarına gidiyor tabutlar,

o mor ırmağa,

akıntıya karşı, ölümün sesiyle dolu yelkenlerle,

ölümün sessiz sesiyle dolu.

Yankıyla geliyor ölüm

ayaksız bir ayakkabı gibi, elbisesiz bir adam gibi,

geliyor ve vuruyor yersiz ve parmaksız bir yüzükle,

geliyor ve bağırıyor ağızsız, dilsiz, gırtlaksız.

Gene de işitiliyor adımları,

ve giysisi ses veriyor, bir ağaç gibi suskunca.

Bilmiyorum, biraz anlıyorum sadece, nerdeyse görmüyorum,

fakat sanıyorum ki şarkısı ıslak menekşe renginde,

toprağa alışkın menekşelerden,

çünkü yeşildir ölümün yüzü,

ve yeşildir ölümün bakışı,

içe işleyen rutubetiyle ve öfkeli kıştan

karanlık renkleriyle bir menekşe yaprağının.

Fakat ölüm bir süpürge biçiminde yürüyor dünyada da,

yalıyor yeryüzünü bulmak için ölüleri,

süpürgededir ölüm,

ölüleri arayan ölümün dilidir o,

ipi arayan ölümün iğnesidir o.

Ölüm yatıyor kışla yataklarında:

o yavaş döşeklerde, o siyah battaniyelerde

yaşıyor aylakça uzanarak, ve birden uluyor:

uluyor çarşafları dolduran kasvetli bir ses gibi,

ve yataklar yelken açıyor amiral kılığına girmiş

ölümün durup beklediği limana doğru.

Pablo Neruda - Yeryüzünde İkinci Konaklama

Çingene mavisi

saklambaç oynuyorduk

çocuktuk

kaçak sevişiyorduk

ne kaçırılmış

nede kaçık

açık nede saçıktı

şiirleşmemişti dizelerimiz henüz

kekriydi ayva sarısı memeleri

limonluydu saçımız

kaskatı bakışımız

kekemeydi dilimiz

ellerimiz terlerdi

gözlerimiz

göze

değince

henüz yatmamıştı dizime

okşamamıştım saçlarını

ne kına sürmüştü ellerine

kasımpatılı

kasımda

nede kasıklarına kuşlar yuva yapmıştı

defne dallı

alavlı

biteviye

kaç kere

kaç

o eder

bilmem

kaçıncı bahar bu

kaçıncı soluk yaprakta

kurumuş karanfil izi

kaçıncı

seni seviyorum

deyemeden kaçışlar

kaçıncı kapı aralığı

kaçıncı pencere pervazı

perde

perde titreyişler

kopuşlar

kopçalı pantolonlar askılı

bağcıklı potinler cilalı

ayak sesleri fiyakalı

köşebaş sohbetleri

duvar yazıları

kalpler

oklar

hedefsiz

hilesiz

dilbaz saralanmalar

hamursuz mayalanmalar

ayransız kabarmalar

köpüksüz şaraplar

kenarsız şapkalar

selamsız

söylevsiz

sayıklamalar

rüyaya batmalar

papatya falına kanmalar

kandırılmalar

bacasız tek bacak leylekler

göçerler

göçürülenler

ötekiler berikiler

arada kalanlar

yarımlar

yarımlıklar

uçuklar

uçkuru bozuklar

buçuklar

çingene mavisi

sevdam benim...

Volkan Kemal

Yarımlık’lardan

Orhan Veli siir

Çiçek Dilligil : Şimdi ışığını gökyüzünden yollayacak bize. Daima... Tarifsiz kederler içinde olmak böyle bir şey. Yeri dolmayacak.

Korkuyla dans etmek..

Ölümden kormamayı öğütleyen bilge kadınım

Biliyorum saklamak boşuna...

İkimiz de korkuyoruz

sonu belli olmayan karanlık yollardan...

Islık çalıp dağıtsak da korkunun melodisini

İkimiz de korkuyoruz

anlamsız bir dua okumaktan.

Çünkü korkmak

ağlamak kadar insanca insana dair

Çünkü yaşamak

ölmekle eşdeğer

eğer kaybetmişsen

insan olma ereğini

Bir gün,

ölümsüz olma işkencesine katlanmak istersen eğer

kaybet bendeki var olan yüreğini...

Birlikte yaşanırken her gün ölünecekse eğer...

Korkuyu yenmesini öğrendikce

ölümle alay etmenin tadına doyulmayacak

Bak başladık bile

aynı satırlarda gezinen gözlerdeki

ışığın dansına ayak uydurmağa..

bir sağ, iki sol, üç ileri..

Volkan Kemal

Şiir İktidara Açıktan Saldırıdır

   “Deliliğin kaynağı, aklın sınırlarını zorlamakta yatar.”

Şiir okumayı onun hakkında düşünmeyi ve yazmayı seven bir kişi, edebiyatın bu alanını “iyi-kötü”, “anlamlı-anlamsız” yargılarla tartışıldığını gördükçe deligömleğini üzerine giymekten çekinmemesi gerekir.Türk şiirinin (dünya şiiri için de geçerli) dünü bugünü, eğilimleri, beslendiği kaynaklar, felsefesi, etik duruşu, magazinliği vs. hakkında yapılan tartışmaların yoğun bir enerji barındırdığını ve bu alanda yoğunlaşan emeğin uzmanlaştığı ve sektör-iktidar odaklarını yarattığını görürüz. Her eleştirme’nin çarşafın kıyısından tuttuğu kuşkusuz doğrudur. Herkes, şiirin edebiyatın yaşayan alanı olduğunda müşterek bir tutum sergilemekte. Dolayısıyla tartışmalar “iyi-kötü”, “anlamlı-anlamsız” tanımlamalar ekseninde yürütülüyor. Böylelikle herkesin bilinçli-bilinçsiz sırtı sıvazlanmakta. Bu bir iktidar varoluşudur. Bunun daha açık anlamı şiirin bir sanat dalı olarak korunmasıdır; (itirazım yok) ama onun ötesine geçmemesidir de. Kendini tekrarlayan, birbirine benzeyen, yaşamı yeniden korumacı bir anlayışla üreten koca bir şiir külliyatından medet ummak, pek doğru değil sanırım.

Nitsche, ‘ahlak soruşturması’nda “iyi” ve “kötü”nün ötesinde bir tutum sergiler. Bu tutumla “ahlak”ın görece bir kavram olduğu, toplumsal değişimin “yeni bir ahlak” anlayışını ortaya çıkardığını sezinlediğinden “iyi” ve “kötü”nün ötesine gitmeyi, orada sorgusunu yapmayı yeğler. Buradan hareketle; şiir tartışmalarının merkezine “anlamlı şiir-anlamsız şiir”, “iyi şiir-kötü şiir”i oturtmanın gereksiz olduğunu söyleyebilirim.

Bunun ötesinde, değişen hayatın karşısında şiirin tutumu, öncelikli bir sorun olarak karşımıza çıkar. Bu bir içerik sorunudur. Yukarıda belirttiğim yargılar (şiir için) rasyonel aklın tartışma kalıplarıdır, moderndir. Artık hokkabazlığa gerek yok. Soruyu doğru sormak, doğru yanıtın yarısını oluşturur: Şiirde ölçümüz ne olmalıdır?

Soru’nun yanıtı koca bir yaşanmışlıkta yatar; yani “tarih”te. Şiir’in kendi farklılığını ortaya koyması önceki nesiller tarafından sağlanmıştır; tekrar tanım, bizi hep tekrara zorlar. Dünyamızın herhangi bir yerinde birine bir metin sunduğumuzda o metnin, öykü, şiir vb. olduğunu hemencecik söyler. Refleks haline gelen bu belirleme “kendi” varlık koşuluyla tanımlanabilmenin ötesinde bir tutumdur. “Öteki”nden ayrılığıyla “kendi”ni var eder. Bir metnin varlık koşulu, diğer metinlerden farklılığıdır. Bu bir biçim farklılığıdır; içerikte hepsi özdeştir. Dünyanın her yerinde yaşanan aşklar gibi, birbirine benzer. Bu anlamda içerik öncelikli olur. Sorun; şiirin ne olduğu ne olmadığı, nasıl yazılması değil, içeriğidir. Yani hayat karşısında tutumu, sorunsalın kendisidir. Bütün metinler birdir aslında, aslolan içerik farklılığını doğru koyabilmektir.

Modern şiir eleştirisi; öznellik-bireysellik, nesnellik-toplumculuk gibi istiflenip belirli bir dönem olarak kabul edilse bugünün dünyasında artık gerekli değildir. Modern şiir eleştirisi, rasyonel aklın sınırlarından bakar şiire; çünkü vicdanımızdan başlayarak genel alanı kuşatan iktidar parçalarını yanyana getiren hayatın karşısında yenilmiştir, rasyonelleşmiştir; oysa şiir irrasyoneldir. Kurulu düzene saldırır ve bunu açık yapar. Yeni şiir, bunun ötesine geçmeyi ister, onun sancısını duyar ve vicdanıyla samimi bir karşı duruşu imler. Modern söylemin şaire yüklediği kimlik genel olarak “ilerici”lik, “aydın”lık, “kurtarıcı”lıktır. Modernizm, şairi kutsar; onu büyülü melankolik olarak ilan eder. Oysa tek tanrılı dinlerde şair bir günahkardır, iktidardan dışlanmış, sapık bir bireydir. Modern dünya, şairi kendi içine alır ve ehlileştirir, “piyasa”ya sunar. Artık şair sistemden huzursuz ama melankoliktir. Kişiliği tamamen atomize olmuştur.Bu kuşatılmışlığın içinde şair ya istenilen olur ya da irrasyonel bir kimlikle serkeşliğe kayar. O kalabalığın içinde dışlananların yanında kendini bulan şair, yaratıcılığın dehşet vericiliğinde söz almaya çalışır. Dinsiz, ahlaksız, üst aidiyet kimliklerinden sıyrılan, günlük hayatın irasyonelliğinde gezinen kalabalıklara sarılan şair, toplumsal cinnete ortak olur. Onun konusu; meyhaneler, kerhaneler, barlar, cinayetler, satılan kölelerdir. Bütün bunlar modern etiğin dışında, onun rasyonelleştiği hayata bir başkaldırıdır. Bu bir nesnelleşmedir. Ama aynı zamanda özneldir. Genel sistemin tüketici kimliği, kurumsallığı ve aidiyetleri açısından da özneldir. Hile, yalan, puştluk, bencillik vb. ahlaki tutumlar; iktidarın parçası olmadığı sürece şairin konusudur ve meşrulaştırır. Modern olan geçmişi anımsatır, kimlik dayatır ve böylece kendi iktidarını yeniden kurar. Buna karşı duran avantgard, post-modern; aynı teranenin içinde söz almaya çalışır. Her ne kadar ıstırap duysa da moderne karşı olan birey, özel hayatıyla yaşamak ve varolmak ister. Kendi doğrularıyla özel hayatının kurtuluşunu umut ettiğinden, modernist şair, modernizm içinde kendini konumlandırır. O bir avantgard veya post-modern oluşuyla kendi sesini duysa da bunun pek bir anlamı yoktur. Dışa kapalı akademik bir söylemi şiirinde kurmaya çalışır. Onun derdi özel hayatının kurtuluşudur.

Oysa şiir ve şair bu kıskaçtan sıyrılıp öteye geçmelidir. Bireyin kurtuluşunu sonuna kadar savunmalıdır. Şair tarihsel irasyonelliğine dönmelidir. Bu modern değildir. Kendi kurtuluşunu diğer hayatlara açarak hayatı ve kendini politize eder. Bunun nedeni, artık iktidarın dikine kurulan egemenlik biçimi olmaktan çıkıp yatay istiflenen bir egemenlik biçimi olmasında yatar. Yataylık belirli bir sürtünme ve temasa yol açtığından iktidara en sarsıcı darbeyi indirir.Şiir ve şair bu alanı artık görmelidir. İnsanoğlunun en büyük, en korkunç keşfi uzaya ayak basması değil, yatay konumlanan iktidarı keşfetmesidir.

Zate Zatturi

Mendilimde Kan Sesleri

Edip Cansever

her yere yetişilir
hiçbir şeye geç kalınmaz ama
çocuğum beni bağışla
ahmet abi sen de bağışla

boynu bükük duruyorsam eğer
içimden böyle geldiği için değil
ama hiç değil
ah güzel ahmet abim benim
insan yaşadığı yere benzer
o yerin suyuna, o yerin toprağına benzer
suyunda yüzen balığa
toprağını iten çiçeğe
dağlarının, tepelerinin dumanlı eğimine
konyanın beyaz
antebin kırmızı düzlüğüne benzer
göğüne benzer ki gözyaşları mavidir
denizine benzer ki dalgalıdır bakışları
evlerine, sokaklarına, köşebaşlarına
öylesine benzer ki
ve avlularına
(bir kuyu halkasıyla sıkıştırılmıştır kalbi)
ve sözlerine
(yani bir cep aynası alım satımına belki)
ve bir gün birinin bir adres sormasına benzer
sorarken sorarken üzünçlü bir ev görüntüsüne
camcının cam kesmesine, dülgerin rende tutmasına
öyle bir cıgara yakımına, birinin gazoz açmasına
minibüslerine, gecekondularına
hasretine, yalanına benzer
anısı ıssızlıktır
acısı bilincidir
bıçağı gözyaşlarıdır kurumakta olan

gülemiyorsun ya, gülmek
bir halk gülüyorsa gülmektir
ne kadar benziyoruz türkiye'ye ahmet abi
bir güzel kadeh tutuşun vardı eskiden
dirseğin iskemleye dayalı
-bir vakitler gökyüzüne dayalı, derdim ben-
cıgara paketinde yazılar resimler
resimler: cezaevleri
resimler: özlem
resimler: eskidenberi
ve bir kaşın yukarı kalkık
sevmen acele
dostluğun çabuk
bakıyorum da şimdi
o kadeh bir küfür gibi duruyor elinde

ve zaman dediğimiz nedir ki ahmet abi
biz eskiden seninle
istasyonları dolaşırdık bir bir
o zamanlar malatya kokardı istasyonlar
nazilli kokardı
ve yağmurdan ıslandıkça edirne postası
kıl gibi ince istanbul yağmurunun altında
esmer bir kadın sevmiş gibi olurdun sen
kadının ütülü patiskalardan bir teni
upuzun boynu
kirpikleri
ve sana ahmet abi
uzaktan uzaktan domates peynir keserdi sanki
sofranı kurardı
elini bir suya koyar gibi kalbinden akana koyardı
cezaevlerine düşsen cıgaranı getirirdi
çocuklar doğururdu
ve o çocukların dünyayı düzeltecek ellerini işlerdi bir dantel gibi

o çocuklar büyüyecek
o çocuklar büyüyecek
o çocuklar..
bilmezlikten gelme ahmet abi
umudu dürt
umutsuzluğu yatıştır
diyeceğim şu ki
yok olan bir şeylere de benzerdi o zaman trenler
oysa o kadar kullanışlı ki şimdi
hayalsiz yaşıyoruz nerdeyse
çocuklar, kadınlar, erkekler
trenler tıklım tıklım
trenler cepheye giden trenler gibi
işçiler
almanya yolcusu işçiler
kadınlar
kimi yolcu, kimi gurbet bekçisi
ellerinde bavullar, fileler
kolonyalar, su şişeleri, paketler
onlar ki, hepsi
bir tutsak ağaç gibi yanlış yerlere büyüyenler
ah güzel ahmet abim benim
gördün mü bak
dağılmış pazar yerlerine benziyor şimdi istasyonlar
ve dağılmış pazar yerlerine memleket
gelmiyor içimizden hüzünlenmek bile
gelse de
öyle sürekli değil
bir caz müziği gibi gelip geçiyor hüzün
o kadar çabuk
o kadar kısa
işte o kadar

ahmet abi, güzelim, bir mendil niye kanar
diş değil, tırnak değil, bir mendil niye kanar
mendilimde kan sesleri.

Boğulmak

aceleye getirdim

zamanı yakalamak niyetinde olmasam da

niyetsizliğimi sona getirdim ve dayadım renklerin

en hoyratını ekrana

dayadım namluyu sakağına gökyüzünün

dinledim kurşun kokusunu damarlarımda

bir nefes esrar dumanına bağladım umud rüzgarını

barutsuz şafaklarda…

seni sende arayamam ki ben dende değilken

gecenin soluk yıldızlarına dalıp dalıp çıkamam saman yoluna

kuzey kutbuna koşamam ki böyle elsiz vede ayaksız..

bırakıyorum sınır kapılarında umudumu

dönüşsüz yollara sapmışlığımla

sesin sessizliğinde kendi çığlığıma yabancı

bir deniz feneri arayorum koca okyanusta

sahipsiz rüzgarlar sürükler beni bu gece

kaosa kapılır giderim pusulasız

özlemek diyorum seni; sende seninle olmasa da..

özlemek duru bir su damlasına bakıp içememek

içe kıvrılan bir istakoza dönüşüp yüzememek

özlemek diyorum çöllere dalmadan

ekranda bir hayal gibi süzülen

resmine bakıp

bakmayı kıskanmak

bakma

bak

ba

bakarak gözlerinde boğulmak

Volkan Kemal

Edip Cansever: "İnsan Yaşadığı Yere Benzer" www.utopiya.org

Tayfun’u Yitirdim Yüreğim Yanıyor‏

 Yıllar önceydi. Benim de içinde yer aldığım bir grup arkadaş, farklı şehirlerde yaşayan anarşist çevrelerin yayın faaliyetini tek bir çatı altında birleştirme sevdasına kapılmıştık. Bir dizi görüşme işi için 93 sonbaharında İzmir’e gitmem gerekmişti. Yazılarını beğenerek okuduğum, ama o güne kadar tanışamadığım Tayfun Gönül, nefes nefese Vedat Zencir’in atölyesine dalmış ve “Gazi sensin değil mi” diye sorduktan sonra “Vedat, Gazi’yle biz çıkıyoruz” demişti. Tayfun’la yola çıktık, çıkış o çıkış.

Ve hemen didişmeye başladık! O, İstanbul’da yayımlamakta olduğumuz Ateş Hırsızı dergisinin niçin İzmir Savaş Karşıtları Derneği’nin varlığını ve çalışmalarını görmediğine sitem etti. Haklıydı. Ben de ona, niçin Ateş Hırsızı’na ilgisiz kaldığını, selam-sabah etmediğini hatırlattım. Haklıydım. Sonunda “olur böyle şeyler” dedik birbirimize.  Şimdi önemli olan Türkiye’de anarşist bir hareket yaratmak, örgütlemekti. Fakat biz, çıktığımız yolun daha başında, yaratılacak “anarşist hareketin” kimliği, karakteri, huyu suyu gibi teferruatta birbirimizle al takke ver külah olmaya başladık. Güya ayrı duracaktık, yüzbin kere tövbe ettik, ama her defasında yeniden biraraya gelip kaldığımız yerden başladık. Ne o vazgeçti huyundan ne ben. Teneşir paklamaz Tayfun’u, o öte dünyada da hakikat arayışından vazgeçmez.  Biliyorum, şimdi yattığı Kilyos mezarlığında da yan komşusuna dönüp “birader ateşin var mıydı” diyerek “kilyos kabristan otonomu” çalışmasına başlar!

1993’ten beri ayrı şehirlerde, ayrı mahallelerde, ayrı evlerde de olsak Tayfun’la hayatımız iç içe geçti. Günler-geceler boyu Tayfun’un çay-kahve-sigara zulmüne maruz kaldım. Çok tartıştık, çok konuştuk, ama az şey yazdık. Cüssemizi çok çok aşan işlere kalkıştık. Kimini yaptık başardık, kimi hâlâ boynumuzun borcu; kimine de hiç başlamadık.  Yarım yamalak bıraktığımız onlarca proje ise serüvenimizin fiyasko sayfalarındaki çeşitliliğini koruyor.

70’li yıllardan itibaren bu ülkedeki toplumsal muhalefetin çeşitli evrelerini, iniş-çıkışlarını yaşadım. Birçok insan tanıdım. Kelle koltukta eylemciler, işinin eri devrimciler, cefakâr dava adamları/kadınları gördüm. Fakat, Tayfun Gönül’deki iç huzuru, barışıklığı, rahatlığı, gösterişsiz sıradanlığı, ruh enginliğini çok az insanda gördüm. O, iyi bir düşünsel birikime sahipti ama, fikirlerin ilkelerin esiri değildi. Farklı konularda deşmedikçe bilgili biri olduğunu anlayamazdınız. Tayfun zekiydi, kavrayışlıydı ama öngörülü değildi. Kendini bilen hinoğluhindi ama, her konuda arif değildi. Mükemmel bir analiz yeteneğine sahipti; soruna neresinden ve nasıl bakılması gerektiğini çok iyi bilen sağlam bir perspektife sahipti. Buna rağmen sık sık yanılmaktan, mantıksız önermelerde bulunmaktan kurtulmazdı. Ben bunu hep onun eylemlilik sabırsızlığına, heyecan ve neşesine yorarım.

İyi bir müteşebbis, müzmin bir müflisti. Çünkü cömertti, dünya malında, şan şöhrette gözü yoktu. Kışın sıcak, yazın serin tutan, üzerinden hiç çıkarmayacağı tek bir giysisinin olmasını isterdi hep.  Öyle ya, o bu dünyaya çamaşır yıkamaya mı gelmişti ki, her gün çamaşır yıkayıp değiştirsin! Gerçekten de haftalarca, gece-gündüz aynı gömleği üzerinden çıkarmadan giymek Tayfun’a yakıştığı kadar hiç kimseye yakışmazdı.

Defin merasimine katılan herkes onun erken gidişine, gençliğine hayıflandı. Ne gençliği yahu Tayfun çocuktu çocuk! Ben onun çocukluğuna yandım. Ve biz, dünyayı isteyen o koca çocuğu Karadeniz’e kıyı veren bir ormanda küçücük bir mezara sığdırdık.  “Ölüm de bir yolculuktur, bavulunu toplayıp gitmek gibi” derdin hep; güle güle Tayfuncuğum seni çok özleyeceğiz.  

 Gazi Bertal.

2 Ağustos 2012

Tayfun Gönül: Hayata da Ölüme de Gülümseyerek Bakan Anarşist...

Tayfun Gönül’ü 1970’lerin sonlarından beri tanırdım. O zamanki Maocu

partinin gençlik örgütlenmesinin içindeydi, Hacettepeli Aydınlıkçı

gençlerden biriydi. Daha o zamandan hayata muzipçe gülümsediğini

hatırlıyorum. Doktor olmak falan umurunda değildi sanki. Hayat öyle

büyük, öyle derin, öyle güzeldi ki. Doktor olmuşsun ya da bir başka

şey, ne önemi vardı. Bu büyük hayatın içine olduğun gibi atılmak, onun

sırlarına kafa yormak ve hep birlikte yaşayıp gitmek en güzeli değil

miydi?

Sonra, 1980’li yıllarda onun doktor olduğu halde hiç de bir doktor

gibi yaşamadığını, anarşist olduğunu, ilk vicdani retçi olduğunu,

kendisi gibi arkadaşlarıyla komünal bir hayat sürdüğünü duydum uzaktan

uzağa. Daha sonra doktorluğu da bırakmış, sahil kasabalarında bileklik

falan satarak yaşıyormuş. Ruhuna yabancı hiçbir hayatı kabul etmeyecek

kadar özgür bir ruhtu.

1990’larda ortak dergilerde yer aldık. Ateş Hırsızı’nda ve

Apolitika’da. Bazen yazılarımızla karşı karşıya geldiğimiz oldu.

Bakunin gibi, hoş, insanı gülümseten bir “komploculuğu” vardı. Beni

eleştiri tahtasına koyabilmek için, Apolitika’nın “anarşizmin

sorunları” üzerine açtığı bir soruşturmada en sonlardaki bir soruya

verdiğim cevabı öne almıştı. Birkaç yıl önce buluştuğumuzda, bizim

evde içerken, bunu, “biliyor musunuz, ben Gün’e nasıl komplo

yapmıştım?” diye gülerek anlatmıştı sofradaki gençlere. Yaptığı

”komployu” yıllar sonra gülerek anlatma dürüstlüğünü gösteren bir

anarşist işte. Hayatın her yönüne gülerek bakma becerisini ancak

Tayfun Gönül gibi yüce gönüller gösterebilir.

Daha buluştuğumuz an sağlığının hiç iyi olmadığını anladım. Çok

kiloluydu, rahat nefes alamıyordu, zor yürüyebiliyordu. Ama

gülümsemesi hiç eksik olmuyordu dudaklarından. Tabii sigarası da. Bu

beden onu nereye kadar götürürse oraya kadar gidecekti. Hayata olduğu

gibi ölüme de gülümseyerek bakıyordu. Çünkü ölüm de o büyük, o derin,

o güzel hayatın bir parçasıydı. O zaman o da alay edilmeyi hak

ediyordu.

Özgür üniversite’de anarşizm üzerine bir seminer vermişti. Çok doğal,

çok özentisiz ama o ölçüde de kapsamlı bir anlatımı vardı. Konuşması

sırasında önüne konan ses cihazıyla oynadığı için bu konuşması ne

yazık ki kayboldu. Büyük hayat çocukça kahkahalarla şenlenen bir

oyundu aynı zamanda. Oyun pahasına konuşmalar kaybolup gitmiş, ne gam.

Kafasında her zamanki gibi bir dergi projesi vardı. Anarşist adlı

dergiyle bu proje hayata geçtiği günlerde yüreği dayanamadı.

Şubat ayında ağır bir kalp krizi geçirip yatağa düştüğünde o yıpranmış

bedeninin ayağa kalkamayacağını tahmin etmiştim aslında. Onu o halde

görmek istemedim. Gönüllerimizde bir tayfun gibi esen o insanı

yatakta, konuşamaz bir halde görmeye dayanamadım. Ama şimdi pişmanım.

Keşke son bir kez görseydim.

Dün Gazi’ye, Avrupa’da yapılacak bir anarşist konferansa yollanacak

kitaplar için telefon ettiğimde, “Tayfun Gönül’ün Anarşizm broşürü de

var mı?” diye sordum. Varmış. “Ondan da ne kadar varsa koy” dedim ama

Tayfun’un sağlığını sormadım, sanki ölümü içime doğmuş gibi. Daha

doğrusu sormak içimden gelmedi. Sanki sorsam olumsuz bir cevap

alacakmışım gibi bir his vardı içimde. Ve bu sabah Ahmet Kurt, maille

verdi haberi.

Tayfun Gönül artık yok ama yaşamaya çağıran, ölümle dalga geçen

gülümsemesi hep yanı başımızda.

 Gün Zileli

31 Temmuz 2012

Soytarı

 Saplantı saplantısına saplanmıştı

farkında değildi

sağlam sağduyuya sahipti

sol görünümlü

sığlığı sığdıramadı usuna

sorgusuz

kavgasız yargıya vardı

kararsız

yararsız bilgiyle donandı

donanma zabiti sandı

savladı

kavradı

tavladı

tavlanmadı

dipsiz kuyuya daldı

habersiz

posta katarı bekledi

pulsuz zarf açtı gün boyu

adımsız yollara baktı

beklentisiz

sevilmek korkusu yaşadı

sevmeyi denedi

sevdalanmadı hiç

kara kara baktı gökyüzüne

yıldızları saydı gün boyu

geceye sakladı düşlerini

uykusuz

düşürdü gülüşlerini

çaresiz

gözyaşlarını tesbihledi

ve süphanallah!

dinledi

dinle

din

bulanık sularda yüzen istavrit gibi

tedirgindi gözleri

heryanı çepeçevre balçık denizi

yaprak kıpırdasa

deprem olurdu

yüreği çaprazlama bölünür

ateş solurdu

solgun

yorgun

dolgun memeleri vardı

kehribar başlı

sağaltılmamış

mürdüm eriği

tarçın kokuları gezinirdi dilinde

karanfil dudaklarına

deyince güneş tozu

kısrak gibi sabırsız

ceylan gibi huzursuzdu

kendince tam

hep kusursuzdu

narsızdı

ama

arsız değildi

kendini beğenmiş

kendinden malum

alim

vede zalimdi

kendisineydi

zulmü

çokca

zulmetti sevdiğine

velhasıl kadim dosttu

eskimeyen post

yenilenmeyen

yinelenmeyen

türküydü

çılgın bir ıslıktı

korkulu gecelere yoldaş

soydaştı

soyut bir tablo gibiydi

yüzlerce anlam yüklü

ebem kuşağıydı o

göbek bağımdı

düşlerimin

doğurganlığımdı

savurganlığım

yoğunganlığımdı

mayalanmış

hamurumdu

umud fırınında

ateşle sınanmaya

hazırlanmışlığımdı

eli elime değmeden

döküldü derilerim birden

kavruldu dilimde

sözcüklerim

cümleleşmeden

kem

küm

lam

cim demeden

cümle alem

gülsün deye

bir soytarı yarattım

sahneme fırlatılan

öpücüklerden

bir soytarı yaşattım

maskelerle örülü

bir soytarı öldürdüm

alkışlara gömülen

bir soytarı anımsadım

krallarla aşık atan

kabirleşip

anıtlaşan

bir soytarının öyküsü okunur şimdi

deste deste

destanlaşan

destanlaş

destan

laş

dest

destur!

Volkan Kemal

Cemal Süreya - Üvercinka (Serin Sesler)

YAZILI

farkımız

Bağımlılıklarımız var dedim ona

ayakbağlarımız var

renk renk

desen desen

ayak takımı

esrar dumanı

minare gölgesi

çanak anten

radyo dalgası

reklam kavgası

piyasa sefası

yüz boyası

maske karası

günah bedeli

bıçak sırtı

sırat köprüsü

haçlı seferi

ömür törpüsü

cenaze marşı

kurban duası

alev ağızlı

demokrasi mavalı

serseri

siyasi

ben desem yüz

sen desen bin parça

bölünmüşlüklerimiz var

sınır kapısı

mayın tarlası

bayrak direği

bekçi sopası

filistin askısı

mermi yarası

iki kaş arası

ela göz

yılan dil

zülfikar kılıç

kılçıksız balıklarımız var

denizsiz

gölsüz

ırmaksız

asi

takıntılarımız var dedi bana

eli beli dili

zilli

bekaret zinciri

takım taklavat

ana avrat

namus davası

bacak arası

elma yarısı

şeftali tüylü

imam bayıldı

ölü helvası

toprak vergisi

harbiye marşı

garnizon sopası

asker postalı

damgasız

zarfı tuhaf

muaf

ağız tadımız var dedim ona

dilber dudağı

vişne şurubu

kızılcık hoşafı

böğürtlen başlı

ağız mayası

asid yağmuru

nar sirkesi

sikkesi on para etmez

beşibiyerde sevdası

bakir tarlası

bekir ağası

şalvar kavgası

zurnası peşrefli

gövdesi aşiretli

arap aşı

kalem kaşı

başaltı

yağlı güreşi

zeytuni

farkımız var dedi bana

farfara

fırdöndü

fiyasko

fiyakalı

fasarya

fuzuli

farklı kalıbımız var dedim ona

kırkdört numara

dilenci ayağı

deve tabanı

aruz vezni

paldır küldür

hamam tokmağı

katır tırnağı

keçi yolu

eşkiya türküsü

acem aşiran

düttürü

bağlandım dedi bir kere

iplik iplik

kilim halı

doku doku

koku koku

miski amber

çözümsüz düğüme

bal sarısı

arısız

arsız

yarsız

vazgeç dedim ona

vargitlere ekledim

varım yoğum bu dedim

yokluğu bekledim ben

ömür boyu

varlıktan azad edildim

tekliğime döndüm

tam takır

tekmil

Volkan Kemal

Mansurlaştılar

Zafer çığlıkları takılı kaldı gerdanında kanlı bir kolye gibi

milyonlarca ölünün teni üzerinden gezinirken sabah meltemi

donuk bir göze yapıştı savaş tanrılarının mabetlere açılan perdeleri

cennet vadeden dudaklar bile büküldü

insan siluetlerinin ruhlaştığı sisli havada

çanlar inlemez olmuş

dualar ısırılmış peksimet gibi dağılmıştı dişler arasına

barut moruna yapıştı yanık et kokusu

ağulanmış güneş karardı

gökyüzünün kaburgaları yapıştı

gaz maskeleri solumaz oldu

namlu soğukluğu sindi donan parmaklara

cepheler sökülmüş cephaneler dağılmış

çamur yüzlü ölüm dolaşıyordu

çürümüş iskeletinde savaşın

hallaç pamuğuna dönen toprağın yüzü

bir daha yeşermeyecekti

karartılmıştı tohum tarlaları

küllenmişti yağmur ormanları

napalm kimyasal ve açlık bombaları

kusmuştu yüzüne insanlığın

göçürülmüşlerle yan yana yürüdü ölüm ağır ağır

yürüdü

sokaklarda

caddelerde sessizliği yırtarak

yanık derisi sonbahar yaprağı gibi uçuşan çocuklar

şaşkın ve çaresiz

kaçırmıştı insanlık aklını piyasaya sürünce en değerli malını

tüketiyordu her dakika pazarlayınca aklını

köşeleri kalmamıştı beklenilen

fahişelerini bile takıp peşine sürükledi savaş agaları

kameralar bile sustu

ekranlar karardı yalan çamuruyla sıvanan

bu çılgın kavgayı seyredecek takat kalmadı

kaçıyordu yenik düşman ordusu

yerli dostlarının sırtına basarak

ezik şehirleri teker teker yakarak

kurşuna dizilenlerin kan lekeleri sızıyordu

bir avuç fırlatılmış portakal rengine boyanıyordu sıvasız duvarlar

avutları acı tütünle yoğrulmuş olanlar

girdap gibi dönen yapma kuşlara binerek kaçıyordu

aklını kaçırmışcasına ardında hiç bir iz bırakmamaya yeminli

postal kokusundan gayrı

yıllarca kanatları napalm yüklü kuşlarca bombalanmış

haritadan silinmiş kasabalar

köyler tekrar varadecekti kendisini

küllerinden yoğrurarak acılı geçmişini

tekrar varolmanın sevinci yaşayacaktı

dullar dallanıp budaklanacak

kasıkları düğümlü gelinler inadına doğuracak

sakat çocuk orduları yürüyecekti açlık kulvarında

bir tas pirince değişmek için kaderini

analar satacaktı en çılgın döllerini

düşman şehirlerinin sokaklarında

muzaffer askerler yürüyecekti

saçtan tırnağa bunalımlı intihara adaklanmış

beyinleri kelepçeli eroin suratlı

yabani sırtlan bakışlı

kaybedilen savaşların kanlı madalyalarını

bir yudum buza satan

kazanmakla yatıp kaybetmekle kalkan

yeni bir nesil yaratılacaktı

borsa salonlarında elleri çanlı

anlı şanlı

yüzleri kalkanlı

mezar kazıyıcıların kamburuna endeksli

kendisine yabancı

eyyamcılar ordusu

yaratıldı da

kendi yaralarını iştahlı demir sülük gibi emen

kanı donmuş ihtiyar bir nesilden

yenenler kimseye anlatamadı

yenilenlerden gasbedilen ganimetin değerini

yenilgiyi yengiye çevirmeye yeminliler

sürüldü silah fabrikalarına

sürüldüler

tarihsel çöküntüler üzerine

yeni şehirler kurmaya

yıkıntılarına gömüldükleri...

yenenler yenilenlere açılan cehennem kapılarına

yenilenlerin ruhlarını astılar

ganimeti tanrılarla paylaştılar

yenilenler yenenlere yeni cennetler sunmaya adaydılar

yasaklı elmayla yetindiler

yasaklandılar

yasaklan

yasak

yas

yas tutmak için yaratılanlar

ilahi yasalara uydular

uyduruldular

uyduruk

uydurulanlara uymayanlar

çarmıha gerildiler

isalaştılar

derileri yüzülüp

mansurlaştılar

mabetsiz

matemleştiler

ama

mabutlaşmadılar...

Volkan Kemal